فروش استقراضی از ابزارهای متداول دربازارهای جهان است که به زبان ساده به معنای قرض گرفتن سهام از شخص یا نهادی برای فروش در بازار و بازگرداندن آن در زمان مشخص است که در نتیجه این عمل قرض گیرنده بدون نیاز به تأمین سرمایه اولیه خرید سهام می تواند از نوسانات آن بهره مند شود و البته در صورت افزایش قیمت سهام متضرر خواهد شد.
جذابیت این ابزار برای سرمایه گذاران ایرانی از آن جهت است که بازار سرمایه کشور به لحاظ زمانی، اغلب درگیر نزول یا اصلاح قیمت است و همواره این انتقاد مطرح شده است که به دلیل دو طرفه نبودن بازار امکان کسب بازده در دوره قابل توجهی از سال فراهم نیست. از هرگونه توسعه ابزارهای مالی با رعایت موازین شرعی استقبال میکنم.
به نظر میرسد بازار باید زمینه جذب سرمایه افراد مختلف با درجات ریسک پذیری متفاوت را در زمانهای گوناگون و شرایط متغیر داشته باشد. با اینحال لازم است از قبل نسبت به آسیب شناسی این ابزار براساس فرهنگ سرمایه گذاری حاکم بر فضای اقتصادی کشور اقدام شود.
از منظر مدیریت بازار، ابزار فروش استقراضی در زمانی که بازار در هیجان خرید قرارگرفته است و سهام دچار حباب قیمت شدهاند میتواند این امکان را برای تحلیلگران و سرمایه گذاران تیزهوش فراهم کند که با شنا کردن در خلاف جهت موج بازار ضمن پرهیز از سرمایه گذاری پرخطر در شرایط مذکور، از اصلاح قیمت پیش رو که آن را پیش بینی میکنند بهره ببرند. در صورتی که این طیف بخش قابل توجهی از بازار را تشکیل دهند می توانند از گسترش حباب در بازار جلوگیری کنند و با قدرت بخشیدن به سمت عرضه، بازار را به تعادل نزدیک کنند.
در کشورمان در عرصههای مختلف شاهد رفتار تودهوار اقشار مختلف از جمله سرمایه گذاران هستیم که کمتر مبتنی بر تحلیل و یا مشورت با خبرگان است. در چنین شرایطی این نگرانی وجود دارد که ابزار فروش استقراضی در زمان اصلاح و رکود بازار با افزایش عرضه دوره اصلاح را طولانی و رکود را عمق ببخشد و بر عکس در زمانی که این ابزار میتواند کارآمد باشد یعنی زمان هیجان بیش از اندازه خرید، کمتر مورد توجه قرار گیرد. بنابراین پیشنهاد میشود دسترسی به این ابزار به صورت تدریجی در اختیار عموم قرار گیرد و به گونهای باشد که پیامدهای منفی احتمالی باعث اعتراض منتقدان و نفی اصل آن نشود.
- مهدی رادان - کارشناس بازار سرمایه
- شماره ۵۲۷ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما